Khởi nghĩa hai Bà Trưng – Lịch sử lớp 4. Mục tiêu bài học, học sinh biết:
– Vì sao Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa.
– Tường thuật được trên lược đồ diễn biến cuộc khởi nghĩa.
– Đây là cuộc khởi nghĩa thắng lợi đầu tiên sau hơn 200 năm nước ta bị các triều đại phong kiến phương Bắc đô hộ.
Lịch sử lớp 4 – Chương trình Học trực tuyến dành cho học sinh lớp 4.
Video về cuộc khởi nghĩa hai Bà Trưng
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=R_2F7A3QWis[/embedyt]
1. Nguyên nhân khởi nghĩa
– Đầu thế kỉ I, nước ta bị nhà Hán đô hộ. Thái thú quận Giao chỉ là Tô Định nổi tiếng tham lam, tàn bạo.
– Bấy giờ ở huyện Mê Linh có hai chị em là Trưng Trắc và Trưng Nhị sớm đã có lòng căm thù giặc.
– Trưng Trắc và chồng là Thi Sách đã liên kết với các thủ lĩnh khác để nổi dậy chống quân thù.
– Thi Sách bị Tô Định bắt và giết hại. Hai Bà Trưng càng quyết tâm khởi nghĩa để đền nợ nước, trả thù nhà.
2. Diễn biến cuộc khởi nghĩa
– Mùa xuân năm 40, tại cửa sông Hát (Hà Nội), hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chóng lấy được Mê Linh. Từ Mê Linh, nghĩa quân tiến xuống đánh chiếm Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội); rồi từ Cổ Loa tấn công Luy Lâu (Thuận Thành, bắc Ninh)
– Trước sức mạnh của nghĩa quân, quân Hán không dám chống cự, bỏ chạy thoát thân.
– Thái thú Tô Định phải cắt tóc, cạo râu, giả làm thường dân, lẩn vào đám tàn quân trốn về Trung Quốc.
– Trong vòng không đầy một tháng, cuộc khởi nghĩa hoàn toàn thắng lợi.
– Sau hơn hai thế kỉ bị phong kiến phương Bắc đô hộ (từ năm 179 TCN đến năm 40 sau Công Nguyên), lần đầu tiên nhân dân ta đã giành và giữ được độc lập trong hơn ba năm.
Video bài giảng:
[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=FaARCRxuP14[/embedyt]
Ghi nhớ:
Oán hận trước ách đô hộ của nhà Hán, Hai Bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa, được nhân dân khắp nơi hưởng ứng.
Không đầy một tháng, cuộc khởi nghĩa đã thành công.
Sau hơn hai thế kỉ bị phong kiến phương Bắc đô hộ, đây là lần đầu tiên nhân dân ta đã giành được độc lập.
3. Câu hỏi:
Câu 1 (SGK Lịch sử 4 trang 20)
Em hãy kể lại cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng. (Khởi nghĩa nổ ra trong hoàn cảnh nào ? Bắt đầu từ đâu và diễn ra như thế nào ? Nêu kết quả của cuộc khởi nghĩa).
Trả lời
– Cuộc khởi nghĩa nổ ra trong hoàn cảnh: Đầu thế kỉ I, nước ta bị nhà Hán đô hộ. Thái thú quận Giao Chì là Tô Định nổi tiếng tham lam, tàn bạo. Hai chị em là Trưng Trắc, Trưng Nhị. Sinh ra và lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan, hai chị em sớm có lòng căm thù quân xâm lược. Trưng Trắc cùng chồng là Thi Sách liên kết với các thủ lĩnh khác chuẩn bị cùng nổi dậy. Chính lúc đó, Thi Sách bị Tô Định bắt và giết hại. Hai Bà càng quyết tâm khởi nghĩa để đền nợ nước, trả thù nhà.
– Mùa xuân năm 40, tại cửa sông Hát (Hát Môn, Hà Tây, nay là Hà Nội), Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa. Nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Mê Linh. Từ Mê Linh, nghĩa quân tiến xuống đánh chiếm cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội) ; rồi từ Cổ Loa, tấn công Luy Lâu (Thuận Thành, Bắc Ninh), trung tâm của chính quyền đô hộ. Bị đòn bất ngờ, quân Hán không dám chống cự, bỏ hết của cải, vũ khí, lo chạy thoát thân. Tô Định sợ hãi đã cắt tóc, cạo râu, mặc giả thường dân, lẩn vào đám tàn quân trốn về Trung Quốc.
– Trong vòng không đầy một tháng, cuộc khỡi nghĩa hoàn toàn thắng lợi.
Câu 2 (SGK Lịch sử 4 trang 20)
Em hãy nêu một tên phố, tên đường, đền thờ hoặc một địa danh nào đó nhắc ta nhớ đến khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
Trả lời
Bài tiếp theo: Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo