Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì ?
Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì ? – Luyện từ và câu lớp 4. Yêu cầu học sinh hiểu cấu tạo và ý nghĩa của bộ phận chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì ?. Biết xác định bộ phận chủ ngữ trong câu, biết đặt câu với bộ phận chủ ngữ cho sẵn.
Luyện từ và câu lớp 4 – Chương trình Học trực tuyến dành cho học sinh lớp 4.
I. Bài giảng
Video bài giảng “Chủ ngữ trong câu kể Ai làm gì ?“:
II. Tìm hiểu bài
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Một đàn ngỗng vươn dài cổ, chúi mỏ về phía trước, định đớp bọn trẻ. Hùng đút vội khẩu súng gỗ vào túi quần, chạy biến. Thắng mếu máo nấp vào sau lưng Tiến. Tiến không có súng, cũng chẳng có kiếm. Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa. Đàn ngỗng kêu quàng quạc, vươn cổ chạy miết.
Theo TIẾNG VIỆT 2, 1988
1. Tìm các câu kể Ai làm gì ? trong đoạn văn trên.
Hướng dẫn:
Câu kể Ai làm gì ? thường gồm hai bộ phận:
– Bộ phận thứ nhất là chủ ngữ, trả lời cho câu hỏi: Ai (con gì, cái gì)?
– Bộ phận thứ hai là vị ngữ, trả lời cho câu hỏi: Làm gì ?
Trả lời
Một đàn ngỗng vươn dài cổ, chúi mỏ về phía trước, định đớp bọn trẻ.
Hùng đút vội khẩu súng gỗ vào túi quần, chạy biến.
Thắng mếu máo nấp vào sau lưng Tiến.
Em liền nhặt một cành xoan, xua đàn ngỗng ra xa.
Đàn ngỗng kêu quàng quạc, vươn cổ chạy miết.
2. Xác định chủ ngữ trong mỗi câu vừa tìm được.
Trả lời
CN: là chủ ngữ
3. Nêu ý nghĩa của chủ ngữ.
Trả lời
– Một đàn ngỗng: chỉ con vật
– Hùng: chỉ người
– Thắng: chỉ người
– Em: chỉ người
– Đàn ngỗng: chỉ con vật
4. Cho biết chủ ngữ của các câu trên do loại từ ngữ nào tạo thành
Chọn ý đúng:
a. Do danh từ và các từ kèm theo nó (cụm danh từ) tạo thành;
b. Do động từ và các từ kèm theo nó (cụm động từ) tạo thành;
c. Do tính từ và các từ kèm theo nó (cụm tính từ) tạo thành;
Trả lời
– Một đàn ngỗng: cụm danh từ
– Hùng: danh từ
– Thắng: danh từ
– Em: danh từ
– Đàn ngỗng: cụm danh từ
Vậy ý đúng là:
a. Do danh từ và các từ kèm theo nó (cụm danh từ) tạo thành.
II. Ghi nhớ
– Trong câu kể Ai làm gì ?, chủ ngữ chỉ sự vật (người, con vật hay đồ vật, cây cối được nhân hóa) có hoạt động được nói đến ở vị ngữ.
– Chủ ngữ thường do danh từ (hoặc cụm danh từ) tạo thành.
III. Luyện tập
Bài tập 1 (SGK Tiếng Việt 4tập 2 – trang 7)
Đọc lại đoạn văn sau:
Cả thung lũng như một bức tranh thủy mặc. Những sinh hoạt của ngày mới bắt đầu. Trong rừng, chim chóc hót véo von. Thanh niên lên rẫy. Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nước. Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Các cụ già chụm đầu bên những ché rượu cần.
Theo Đình Trung
a. Tìm các câu kể Ai làm gì ? trong đoạn văn trên.
b. Xác định chủ ngữ của từng câu vừa tìm được.
Trả lời:
a. Các câu kể Ai là gì ? trong đoạn văn trên:
– Trong rừng, chim chóc hót véo von.
– Thanh niên lên rẫy.
– Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nước.
– Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn
– Các cụ già chụm đầu bên những chén rượu cần.
b. Xác định chủ ngữ trong các câu văn trên
Bài tập 2 (SGK Tiếng Việt 4tập 2 – trang 7)
Đặt câu với các từ ngữ sau làm chủ ngữ
a) Các chú công nhân
b) Mẹ em
c) Chim sơn ca
Trả lời
VD:
– Các chú công nhân đang khai thác than trong hầm sâu.
– Mẹ em luôn dậy sớm lo bữa sáng cho cả nhà.
– Chim sơn ca bay vút lên bầu trời xanh thẳm.
Bài tập 3 (SGK Tiếng Việt 4tập 2 – trang 7)
Đặt câu nói về hoạt động của từng nhóm người hoặc vật được miêu tả trong bức tranh sau:
Trả lời
VD:
– Buổi sáng, bà con nông dân ra đồng gặt lúa.
– Trên những con đường làng, các bạn học sinh tung tăng cắp sách tới trường.
– Xa xa, các chú công nhân đang cày những thửa ruộng vừa gặt xong.
– Thấy động, lũ chim sơn ca vụt bay vút lên bầu trời xanh thẫm.